صندلی راحتی ایمز

«کارایی بهتر از زیبا به نظر رسیدن است». تأکید بر این جمله‌ی معروف، منجر به طراحی و تولید یکی از خارق العاده‌ترین صندلی‌ های قرن بیستم یعنی «صندلی راحتی و زیر پایی ایمز» توسط زوج طراح، چارلز و رِی ایمز شد. آنها لقب زوج طلایی مدرنیسم را به خود اختصاص داده‌اند.در این مقاله با ما همراه باشید تا با ساخت و ویژگی‌های این صندلی بیشتر آشنا شویم.

ایمزها در اواسط قرن بیستم در صدد ساخت صندلی مقرون به صرفه با طراحی زیبا برای قشر متوسط جامعه برآمدند و در سال ۱۹۵۰ روی پروژه طراحی یک صندلی لوکس با کیفیت بالا و ظاهری کاملا شیک و مدرن کار کردند.

راحتی یا زیبایی؟

ممکن است بر این باور باشید که یک صندلی فقط وسیله‌ای برای نشستن است، امّا صندلی راحتی ایمز چیزی فراتر از یک صندلی است و علاوه بر اینکه جزو اثاثیه‌ی لوکس و گران قیمت خانه‌ها به شمار می‌رود، نمادی از اراده و توانایی طراح در خلق یک محل امن برای آرامش بدن و روح انسان محسوب می‌شود. بر خلاف بسیاری از صندلی‌های آیکونیکِ طراحی مدرن، صندلی راحتی ایمز بسیار راحت است و افرادی که نشستن روی آن را تجربه کرده‌اند، معتقدند «زمانیکه روی آن می‌نشینید، گویی روی هیچ چیز ننشسته‌اید.» همین عامل بیش از هر چیز دیگری باعث شهرت و اعتبار صندلی راحتی ایمز شده است؛ ویژگی‌ای که معمولاً در اثاثیـه با طرح‌های خاص و پر زرق و برق و با نام و نشان جهانی، رعایت نمی‌شود.

ساخت صندلی ایمز

خلق این صندلی بر می‌گردد به تجربیاتی که زوج طراح ایمز در دهه­ی ۱۹۴۰ با انجام آزمایشات خلاقانه در قالب‌دهی به تخته چندلا برای ساخت صندلی‌های دیگر به دست آورده بودند. تکنیکی که زمینه‌ای برای تولید و ساخت صندلی‌های دیگر توسط سایر طراحان و تولیدکنندگان نیز شد.

وقتی صندلی راحتی ایمز در سال ۱۹۵۶ معرفی شد، هیچ نمونه‌ای شبیه آن وجود نداشت و طرحی کاملا نو و تازه بود که این تازگی هنوز هم به طرز شگفت انگیزی در این صندلی احساس می‌شود. این زوجِ طراح مدتـها قبل از اینکه ارگونومی به عنوان یک علم در دهه‌ی ۱۹۷۰ مطرح شود، درک قابل توجّهی از قواعد آن داشتند. حساسیت ایمزها به ارگونومی صندلی در هر یک از قسمت‌های آن قابل مشاهده است: آنها صندلی‌ای ساخته‌اند که افراد مختلف با قد و قامت‌ها و اوزان مختلف بتوانند از آن استفاده کنند و این اتفاق فقط با انجام آزمایش‌های بی‌شمار و کسب رضایتمندی از افراد مختلف برای ایمزها حاصل شده است.

مَتریال

صندلی راحتی ایمز ترکیبی از سه تخته چوب است که تحت حرارت و فشار، قوس داده شده و با لایه‌های نازکی از چوب بَلَسان پوشش داده شده‌اند. روکش نازک بَلَسان با رگه‌های زیبایی که دارد، باعث شده که صندلی ایمز همیشه قابل تشخیص باشد. چوبی که با داشتن خطوط رنگی متنوع به اعتقاد بسیاری از مردم زیباترین نقش و نگارهای یک چوب را دارد. هر یک از سه بخش پوششی، به شکل جداگانه به پوسته‌های قوس‌دارِ چوبی متصل شده‌اند. بزرگترین بخش، تشک مربوط به مَسند صندلی است و بخش‌های دیگر قسمت‌های پشتی را پشتیبانی می‌کند. هر سه بخش به صورت زاویه‌ دار،  سر جای خود قرار گرفته‌اند تا بیشترین میزان راحتی را فراهم سازند.

از دیگر خلاقیت‌های ایمز می‌توان به اتصال بالشتک‌ها اشاره کرد: بالشتک‌ها به جای سیستم سنتی سوزن زنی و منگنه کوبی، با یک زیپ به بدنه متصل شده‌اند. این صندلی دارای مکانیسمِ گردانندگی داخلی است؛ بدین منظور از قطعه‌ای کائوچویی استفاده شده و پایه‌ی صندلی از طریق این قطعه به بدنه‌ی چوبی آن اتصال یافته است.

ارگونومی

از خصوصیات ارگونومیکی صندلی، پایداری و ایستایی آن است: وجود یک پایه‌ی ۵ پره، وزن کاربر را روی صندلی به خوبی پخش کرده و زمانیـکه با تکیه دادن، پشتی صندلی را تا حدودی خم کنید از سقوط کاربر جلوگیری می‌کند. امروزه در بسیاری از ادارات، صندلی‌هایی را می‌بینید که با الهام از صندلی ایمز، از پایه‌های ۵ پره استفاده کرده‌اند.

زیرپایی صندلی که به طرز فوق العاده خوش‌ ترکیبی در کنار صندلی راحتی قرار می‌گیرد، مزایای زیادی از لحاظ سلامتی دارد؛ زمانیکه یک روز کاری را پشت صندلی می‌گذرانید، جریان خون در پای شما به کُندی انجام می‌شود، امّا وقتی پای خود را روی زیر پایی می‌گذارید، جریان خون تسهیل شده و به روند طبیعی حرکت خود ادامه می‌دهد.

اولین نمونه‌ی صندلی که تولید آن توسّط شرکت هرمان میلر انجام گرفت، در یک برنامه‌ی تلویزیونی به نمایش درآمد که در آن فَردی از کارکنان هرمان میلر شروع به سَرِ هم کردن اجزای صندلی و سپس باز کردن آن اجزا از یکدیگر در مدت زمانی کوتاه کرد تا نشان دهد صندلی ایمز در عین زیبایی از قطعات ساده‌ای تشکیل شده و سوار و پیاده کردن آن بسیار راحت است.

صندلی ایمز به چنان شهرتی رسیده که پایش به موزه‌هایی همچون MoMA در نیویورک و یا مؤسسه‌ی هنر شهر شیکاگو باز شده است؛ حتی فیلم و کتاب مستندی هم درباره‌ی آن ساخته شده و ؤب سایت رسمی هواداران آن هم وجود دارد! سالگرد ۵۰ سالگی صندلی راحتی ایمز در سال ۲۰۰۶ در مراسمی تحت عنوان «صندلی ایمز نمادی از طراحی مدرن» در نمایشگاهی در موزه‌ی هنر و طراحی نیویورک برگزار شد.